Landgoed Clingendael

Landgoed Clingendael te Wassenaar

Foto: Wikipedia, de vrije encyclopedie

Onderstaand artikel komt uit: Nederlandse Kastelen (deel 2):

De advocaat van het Hof van Holland, mr Vrank Booth, bezat in de zestiende eeuw een eenvoudige boerderij op de grens van Den Haag en Wassenaar. Deze bedoening lag juist buiten de duinenrij, die de Nederlandse kust beschermt, op het overgangsgebied van de strandwal naar het vlakke land daarachter.

In maart 1591 verkocht mr. Booth zijn bezit aan Philips Doubleth. Deze begon het terrein systematisch om te vormen tot een buitenverblijf, zoals vele gegoeden dat in die tijd in de buurt van de stad, waar zij werkten, wilden hebben. Daartoe kochten hij, en zijn nazaten na hem, aangrenzende gronden op om het landgoed te vergroten en meer aanzien te geven. Philips was een gegoed man. Hij was ontvanger-generaal van Holland. Na hem vererfde Clingendael op zijn nakomelingen. De familie Doubleth zou de buitenplaats Clingendael tot 1727 in haar bezit houden.

De zoon van Philips, Johan, werd in 1612 na het overlijden van zijn vader eigenaar van het landgoed Clingendael. Omdat hij ook de ambachtsheerlijkheid Sint-Annaland in Zeeland in eigendom had verworven, werd de naam van deze heerlijkheid toegevoegd aan die van Clingendael. Tot op de huidige dag heet het gebied nog steeds Sint-Annaland`s Clingendael.

Een broer van Johan, Philips II, heeft in feite de aanzet gegeven tot de bouw van het huidige huis, al kreeg het niet direct de vorm en het aanzien dat het nu heeft. Hij kocht het huis van zijn broer in 1652. Hij liet grachten graven om de gronden te verbeteren en bouwde een buitenhuis. Philips II was getrouwd met de zuster van de bekende Constantijn Huygens, die de eigenaar was van de buitenplaats Hofwijck, niet zo ver van Clingendael gelegen. Wellicht heeft Philips II Hofwijck als voorbeeld genomen voor de aanleg van zijn eigen buitenplaats.

Philips III Doubleth, de zoon van Philips II, liet de tuinen reconstrueren en verder uitbreiden. Ook vergrootte hij het huis Clingendael en liet er bijgebouwen, zoals stallen, neerzetten.
In 1727 werd de buitenplaats verkocht aan de familie Slicher, maar erfgenamen verkochten het buiten al vlug door. Rond 1790 kwam het geheel in het bezit van de familie Van Brienen. Willem Joseph van Brienen was in de Franse tijd burgemeester van Amsterdam. Hij werd door Napoleon op 23 oktober 1811 verheven tot Baron de l`Empire. In 1825 werd hem door Koning Willem I de titel van baron verleend, welke titel in 1835 werd erkend voor alle afstammelingen.
Waarschijnlijk is het deze Willem Joseph van Brienen geweest, die het huis liet verbouwen tot de staat, waarin het zich nu bevindt.

Het park van Clingendael heeft nu twee bijzondere elementen. Dat zijn het Sterrenbos en de Japanse tuin. Het dichte Sterrenbos, dat naast de Japanse tuin ligt, heeft een onderbegroeing van rododendrons. De Japanse tuin werd rond 1900 aangelegd met hulp van o.m. de Japanse Ambassade. Dit gebeurde op initiatief van Marguerite van Brienen, nadat ze kort voor 1900 een reis had gemaakt naar Japan.

In 1954 werd de gemeente Den Haag eigenares van park en huis Clingendael. Een tijd lang bleef het huis nog bewoond door de weduwe van de laatste eigenaar, Henriëtte Elisabeth Baronesse Michiels van Verduynen-Jochems. Na haar overlijden in 1968, trachtte de gemeente Den Haag een geschikte bewoner voor het Huis Clingendael te vinden. Mede door een grote subsidie van het toenmalige Ministerie van C.R.M. kon het gebouw worden gerestaureerd en aangepast aan de nieuwe bewoner. Dit werd het Nederlands Instituut voor Vredesvraagstukken.

Het rosarium en de heidetuin werden aangelegd nadat de gemeente Den Haag eigenaresse van het park was geworden. Het park van Clingendael is opengesteld voor het publiek en toegankelijk via de ingang aan de Van Alkemadelaan in Den Haag.
Het landgoed Clingendael grenst aan het terrein van de ANWB en is dus gemakkelijk te vinden. Tijdens een wandeling door het park is het exterieur van Huis Clingendael goed te bekijken.

Enige literatuur
- J.M. Galjaard e.a., Parken en buitenplaatsen in en om Den Haag, Den Haag, z.j. (ca 1960).
- Nederland`s Adelsboek, jrg. 80 (1989) en jrg. 88 (1999).
- Jos Stöver e.a. (red.), Kastelen en buitenplaatsen in Zuid-Holland, Zutphen, 2000.
- Eigen documentatie.

Clingendael - het dal tussen de klingen oftewel duinen.

Het gebied wordt al genoemd in documenten uit de 16e eeuw. In het Morgenboek van Zuydwijk uit 1544 is er voor het eerst sprake van een boerderij op de plaats van het huidige Clingendael. In 1591 kocht de Haagse notabele Philips Doublet de landerijen. Zijn oudste zoon kocht de bezittingen van St. Annaland, Moggershil en Callantsoog en noemde zich toen Heer van St. Annaland. Clingendael werd destijds dan ook wel St. Annalands Clingendael genoemd.

Bron: website gemeente Den Haag.

Uit: Ons Voorgeslacht, nr 141, 21e jaargang, febr. 1966

REPERTORIUM OP DE LENEN VAN DE HOFSTAD MADE BIJ DELFT
door C. Hoek
De hier volgende gegevens zijn ontleend aan het archief van de Nassause Domeinraad, inventaris no. 6525, folio 249 tot 273.

08-10-1649: Maximiliaen Boot na overdracht door Josias Veugui.
20-02-1703: Jonkheer Johan Boot bij dode van zijn vader Maximiliaen Boot en draagt het leen over aan Nicolaas Overvelt, wiens overleden vader Adriaan Overvelt het van hem had gekocht.

24-09-1528: Kerstijn Doorn Jansdochter, gehuwd met meester Vranck Boet, licentiaat in de rechten.
..-..-....: Dominicus Vranckez. Boet, onmondíg, vader meester Vranck Boet, licentiaat ín de rechten, bij dode van zijn moeder jonkvrouw Cristijna.
0l-07-1578: Dominicus Boot in den Hage, bij dode van zijn broer meester Vranck Boot, die het leen tijdens de troebelen geërfd had van hun vader meester Dominicus Boot.
25-10-1619: Christina Boot, zwager meester Hillebrant Valck, bij dode van haar broer Dominicus Boot.
15-07-1625: Meester François Valcke na overdracht door zijn grootmoeder Christina Boots met een derde deel van de helft van 4 morgen land.
10-04-1627: Meester François Valcke na overdracht door zijn grootmoeder Christina Boots met het overige deel van het leen.